,,Promocja zdrowia to nauka i sztuka pomagania ludziom by zmieniali swój styl życia na sprzyjający ich zdrowiu”
(M.P. O’Donnell)
Promocja zdrowia ma na celu umożliwienie ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem oraz jego poprawę. Do czynników, które wpływają na utrzymanie zdrowia mają wpływ:
- styl życia (53%), czyli sposób odżywiania się, aktywność fizyczna, umiejętności radzenia sobie ze stresem, zachowania seksualne czy stosowanie używek (alkohol, nikotyna, środki psychoaktywne),
- środowisko fizyczne (21%) – czyste powietrze, nieskażona woda, bezpieczny zakład pracy mają pozytywny wpływ na zdrowie. Istotna jest tu walka z degradacją środowiska naturalnego i jego ochrona,
- czynniki genetyczne (16%),
- opieka zdrowotna (10%) – jej struktura i funkcjonowanie, a także dostępność do świadczeń medycznych oraz ich jakość.
W latach 80. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zajęła się publikacją dokumentów, które miały wesprzeć promocję zdrowia i poprawić warunki życia. Prawdziwą „konstytucją”i szkieletem polityki zdrowotnej stała się Karta Ottawska. To właśnie w niej zostały zawarte główne strategie promocji zdrowia (określenie zdrowotnej polityki społecznej, wzmacnianie działań społecznych, tworzenie środowisk wspierających zdrowie, reorientacja świadczeń zdrowotnych, rozwijanie umiejętności osobniczych). Dokument ten wyznacza także kierunki działań promocji zdrowia: obronę warunków niezbędnych do utrzymania zdrowia, ułatwianie działań niezbędnych do rozwoju potencjału zdrowotnego, pośrednictwo w godzeniu różnorodnych interesów dla dobra interesu nadrzędnego, czyli ochrony zdrowia.
Cele promocji zdrowia
- poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia społeczeństwa (np. kształtowanie zdrowego stylu życia i sprzyjającego zdrowiu środowiska nauki, pracy),
- zwiększanie aktywności fizycznej,
- poprawa sposobu żywienia społeczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności,
- ograniczenie spożywania substancji psychoaktywnych, alkoholu i palenia tytoniu,
- zmniejszenie narażenia na szkodliwe czynniki środowiskowe,
- zwiększenie dostępności, a także usprawnienie podstawowej opieki zdrowotnej,
- usprawnienie wczesnej diagnostyki m.in. nowotworów złośliwych, np. szyjki macicy, piesi, jelita grubego.
Promocja zdrowia w miejscu pracy
Promocja zdrowia w miejscu pracy jest to sztuka pomagania ludziom, by chcieli i umieli troszczyć się o swoje zdrowie na terenie zakładu pracy oraz poza nim. Strategia promocji zdrowia w miejscu pracy skupia się na tzw. pozytywnych aspektach zdrowia, takich jak dobre samopoczucie, sprawność, odporność na stres i włącza je w politykę zdrowotną firmy. Promocja zdrowia podejmowana jest po to, by pracownicy dobrze czuli się w swoim miejscu pracy, mniej chorowali, bardziej angażowali się w rozwój firmy, lepiej funkcjonowali w życiu zawodowym i codziennym, a w efekcie, by przedsiębiorstwo lepiej realizowało swoje zadania ekonomiczne.
